Son yıllarda sosyal medyada gezinti ve etkinlikler giderek artan bir hal almaya başladı. Birçok insan için sosyal medya kullanımı olağan olsa da bazı insanlar için bu durum kompulsif ve bağımlılık düzeyinde olabilmektedir. Sosyal medya bağımlılığı, davranışsal bir bağımlılıktır ve sosyal medyaya aşırı derecede ilgi duyma, sosyal medyaya giriş yapmak veya sosyal medyayı kullanma konusunda kontrol edilemeyen bir dürtü ile hareket etmek ve sosyal medyaya diğer önemli yaşam alanlarını bozacak kadar çok zaman ve emek harcamak anlamına gelir.
Günümüzde sosyal medya kullanımının depresyon, intihar, kaygı, güvensizlik gibi olumsuz yaşantıları arttırdığı, uyku kalitesini düşürdüğü ve sosyal ilişkilerde sorunlara neden olduğu hemen hemen her kesim tarafından kabul edilmektedir. Sosyal etkileşimi azaltan bu mecra, diğer taraftan zorbalık gibi yaşantılara maruz kalmaya da neden olabilmektedir. Gecenin geç saatlerine kadar ve sabah ilk iş olarak parlak ekranlarda gözlerini kısarak bakmanın birçok fiziksel, duygusal ve sosyal etkiler bırakır.
Şimdi senaryoyu değiştirelim
Sosyal medya tamamen kötü müdür? Buna evet demek oldukça zor. Kullanımına bağlı olarak yararlarından da bahsedebiliriz. Bu katkı bazen kişisel ve mesleki gelişiminize olurken bazen de toplumsal yaşama olabilir. Örneğin, sosyal medyanın en önemli katkılarından biri prososyal davranışların desteklendiği önemli bir alan olmasıdır. Yani yardımlaşma duygusunun artmasıdır. Buna bağlı olarak bazı çalışmalar rutin sosyal medya kullanımının sosyal iyi oluş ve ruh sağlığına olumlu yansıdığı göstermiştir. Bu karşılık sık sık sosyal medya kontrolü ve erişim olmadığında arkadaşları ile bağının koptuğunu hissetme gibi olumsuzluklarında beraberinde geldiği belirtilmiştir.
Ne yapmalı?
Sosyal medya yakın zamanda ortadan kalkacak gibi görünmüyor, artık içinde yaşadığımız dünya da bununla başa çıkmayı öğrenmemiz gerekiyor. Öyleyse ne yapmalıyız? Sosyal medya ile ilişkinizi gözden geçirerek işe başlayabilirsiniz. İster olumlu ister olumsuz olsun bir takım hususlara dikkat etmek sizin sosyal medyada daha verimli zaman geçirmenize olanak tanıyabilir.
Çevrimiçi sosyal dünyanızla sağlıklı bir ilişki kurmamıza yardımcı olacak bazı öneriler:
Duygularımızı anlamak mutluluğumuz için önemli adımlardan biridir. İyilik halimizin önemli bir bileşenidir duygular. Sosyal medyada olmanın size nasıl hissettirdiğinin farkına varmaya çalışın. Hayatımızda neler olup bittiğine bağlı olarak, bazı zamanlarda bizi diğer zamanlardan daha fazla etkileyebilir. Örneğin, yaşamlarımızı başka yaşamlarla karşılaştırmaya başladığımızda sosyal medya bizler için bir hüzün sokağına dönüşebilir ve hayal kırıklıklarını beraberinde getirebilir. Duygu durumunuzda ki değişimlere bağlı oalrak kimi zaman sosyal medyayı mutulu olabileceğiniz bir alan olarak görebilirsiniz.
Sosyal medya kullanmanız herkesi takip etmeniz gerektiği anlamına gelmez. Bazen takip ettiğiniz kişilerin yaşamları size olumsuz duygular yaşatabilir. Bu durumda onları takip etmeyi bırakmanın bir sakıncası olmadığını aklınızdan çıkarmayın. Hepimiz için öncelik ruhsal sağlığımız ve mutlu olabilmemizdir. Unutmayın beslenmede olduğu gibi duygusal olarak beslenme tarzınız sizin ruhsal ve bedensel sağlığınız üzerinde birçok etki barındırır.
Sosyal medyayı yatak odanızdan uzak tutun. Yatmadan bir süre önce kullanmayı azaltın ve bırakın. Birçok çalışma yatmadan önce kullanımın uyku kalitesi veya duygular gibi yaşantılar üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Sosyal medyasız hava sahanız olsun.
Mola vermekten kaçınmayın. Sosyal medyayı haftada bazı günlerde kullanmayı bırakın. Örneğin, haftada en az bir kez sosyal medyayı kullanmaktan kaçınmaya çalışın. Bunu yaparken de sosyal medya için kullandığınız araçtan (genellikle telefon) uzakta yürüyüş, kitap gibi farklı etkinlikler planlayabilirsiniz.
Bununla birlikte sosyal medyanın toplumsal yapı üzerindeki etkileri de yadsınamaz. Öncelikle internet ve sosyal medya ile birlikte diğer insanlarla iletişime geçme, etkileşimde bulunma biçimimiz önemli bir değişim geçirdi. İnternet üzerinde iş başvuruları yaparken aynı zamanda arkadaşlıklar kurabilir hale geldik. Ruh sağlığı üzerindeki etkisi gibi, sosyal medya da toplumu hem olumlu hem de olumsuz yönde etkilemiştir. Bu durum bir yandan, bilgilendirici ve ilginç makaleler paylaşmamıza olanak tanır ve işletmelere müşterileriyle etkileşim kurmaları için yeni yollar sunar. Öte yandan, özellikle sağlıkla ilgili içerik açısından sağlığımıza zarar verebilecek yanlış bilgilerin hızla yayılması içinde önemli bir alan halini alır. Öyle görünüyor ki sosyal medyanın genel olarak toplumda sahip olduğu potansiyel zararı belirlemek ve ele almak giderek daha önemli hale gelecektir. Sonuç olarak en başta sorduğumuz soruyu yeniden düşünmek ve buna vereceğimiz cevaba göre yaşamımızı şekillendirmek yararlı olacaktır.
